Çevrimdışı

İşgal Kuvvetleri Komutanı d’Espèrey İstanbul’da

Mondros Ateşkes Anlaşması’nın ardından İtilaf Devletleri 13 Kasım’da İstanbul’un de facto işgaline başlarken, bu işgalin simge isimlerinden Fransız General Franchet d’Espèrey de 23 Kasım 1918 tarihinde vapurla İstanbul’a geldi.

1856 yılında Cezayir’in Mustaganim vilayetinde dünyaya gelen d’Espèrey’in babası, ülkedeki Fransız Süvari Alayı’nda subaydı. İlk askeri deneyimlerini Cezayir’de ve diğer Kuzey Afrika ülkelerinde edinen d’Espèrey, 1913 yılında Fransa’ya çağrıldı. I. Dünya Savaşı’nda farklı cephelerde savaştı ve gösterdiği yararlılıklar nedeniyle işgal kuvvetleri komutanı olarak İstanbul’da görevlendirildi.

D’Espèrey İstanbul’a ilk geldiğinde cılız bir törenle karşılanmıştı. Bu nedenle, 8 Şubat 1919 tarihinde şehre ikinci kez geldiğinde, kendisine görkemli bir tören düzenletti. Galata’dan Beyoğlu’na kadar zafer alayı tertip ettiren Fransız general, yol boyunca “Roma İmparatorları gibi” at üzerinde etrafını selamlayarak ilerledi.

Büyük bir gösteriş ve kibir içindeki d’Espèrey’in Dolmabahçe Sarayı’nda oturmak istediğini söylemeye kadar varan tavırları, İngiltere Başbakanı Lloyd George tarafından dahi “acınacak derecede nezaket ve zerafet yoksunu” olarak tanımlanmıştı. İstanbul’da görev yaptığı süre boyunca Türk halkının nefretini kazanan d’Espèrey, Fransız bir mürebbiyenin Osmanlı konağındaki maceralarını konu alan bir filmi de, Fransızları küçük düşürdüğü gerekçesiyle yasaklatmıştı.